Lutnia – Instrument o starożytnym rodowodzie, wywodzący się z Bliskiego Wschodu. Znany i ceniony był również w Indiach, Chinach i Japonii. W ikonografii europejskiej lutnia pojawia się po raz pierwszy w IX wieku jako instrument dwu lub trzystrunowy i, w przeciwieństwie do lutni arabskich, jest zaopatrzona w progi. Znany nam dzisiaj kształt lutnia zyskała w XV wieku.
Basowa krewna lutni – teorba – wykształciła się w XVI wieku w wyniku zapotrzebowania na niskie dźwięki. Z czasem instrumenty te zaczęły być wypierane przez klawesyn oraz gitarę. Wiek XVIII to zmierzch lutni w Europie, natomiast w krajach arabskich do dziś cieszy się ogromną popularnością.
W czasach swej świetności lutnia miała cieszyć nie tylko ucho, ale i oko. Instrumenty wykonywane były z wielką dbałością o detale – świadczą o tym między innymi zdobne rozety; ponadto skomplikowana budowa, ciekawy kształt oraz piękne, subtelne brzmienie sprawiały, że był to jeden z najdroższych instrumentów muzycznych w XVI wieku.